Untitled Document

Sáo trúc với lỗ bấm có hơi nóng của bàn tay. Sáo trúc có 6 lỗ bấm chia đều (đã có từ lâu trong dân gian), nhưng không định hình cao độ rõ ràng của một số âm thanh, và những người khoét sáo không phải chuyên nghiệp. Chỉ có một số ít nhạc sĩ cổ truyền mới khoét riêng cho mình xử dụng, cho nên không phổ biến rộng rãi trong dân gian.Sau nầy trào lưu tân nhạc lấn dần cổ nhạc, thành thử cây sáo trúc cũng biến thể để đáp ứng nhu cầu.

Một số nhạc sĩ lại khoét theo phương pháp của cây Pipeau (Tây Phương) có 6 lỗ bấm không chia đều , có nghĩa là khoét theo game (âm giai) Temperee. Trong đó có 2 note demiton – Mi Fa và Si Ðô để diễn tấu một số bài âm nhạc. Và sau nầy một số nhạc sĩ lại áp dụng kỷ thuật đánh lưỡi ( staccato), đánh đơn , đánh kép để làm cho tiếng sáo vui tươi và nhanh hoạt hơn

Có điều đáng chú ý và thú vị, là với tinh thần dân tộc và không ngừng sáng tạo , để đưa ngôn ngữ dân tộc lồng vào trong cây sáo trúc khoét theo âm giai điều hòa 7 cung chia không đều thì sau nây người khoét sáo đưa vị trí nốt Mi và Fa ở khoảng giữa, có nghĩa là cao độ lơ lớ của Mi cỗ và Mi tân và nốt Fa giữa Fa (bình) và Fa (thăng) để khi diễn tả là nốt đó cao thì người thổi chỉ có lăn ra và thấp thì lăn vào, nhưng động tác không cách biệt nhau mấy.

Đứng về phương diện kỹ thuật diễn tấu nhạc Tây phương thì cây sáo trúc với 6 lỗ bấm bị thất lợi khi tấu những đoạn nhạc yêu cầu phải chạy những âm giai chromatic (bán cung có những bán âm đồng ). Tuy vẫn có một số nhạc sĩ chuyên nghiệp vẫn vượt qua được các khuyết điểm khó khăn như nhạc sĩ sáo trúc Đỗ Lộc chuyên sử dụng sáo trúc với 6 lỗ bấm. Song song theo đó thì có nhạc sĩ Đinh Thìn voí 10 lỗ bấm, có nghĩa là xữ dụng cả 10 ngón tay. Nguyên thủy của cây 6 lỗ khoét theo âm giai điều hòa và mở thêm 4 lổ thăng giáng nữa, như vậy khi xử dụng nếu không chạy game chromatic thì cứ bấm 4 lổ phụ đó lại.Nhưng theo quan điểm của tôi thấy chưa được ổn lắm vì nếu như vậy thì về mặt kỷ thuật khi ta mở nốt Fa thăng và G , thì nốt G sẽ bị cao hơn một tí , và nếu muốn cho cao độ của nốt G chính xác thì phải bấm lổ sáo của ngón tay út trở lại, như vậy đúng về phương diện tâm sinh lý, rất khó bỏ ngón

Để khắc phục được khuyết điểm của cây sáo trúc 10 lổ, nhạc sĩ Nguyễn Đinh Nghiã khoét thẳng cây sáo với 10 lổ bấm chứ không phải 6 lổ và mở thêm 4 lổ . Và cũng để cây sáo phong phú thêm , ông đưa nốt Si ờ lên vị trí nốt Đô (C) (ngón út ) (một kinh nghiệm khám phá làm và khoét sáo, mà quy luật âm thanh thì cách giữa 2 nốt , nốt đó mới là nữa cung (1/2) của 2 nốt kia ( cải tiến lỗ đôi ) để có cây sáo 11 lổ bấm và cây sáo tháo ráp có tính cách Á Đông (bằng sừng trâu) để tăng giảm cao độ cho thoải mái với cường độ của hơi thổi , và cũng từ khám phá nầy ra cho cây sáo 16 lỗ bấm , giải phóng âm vực trầm

Sáo trúc là nhạc cụ thuộc hình thức động vớI kỹ thuật về hơi , “ ngân”, “rung ,” “reo” , nhún hơi , kỹ thuật bỏ ngón, láy, luyến ngón, vỗ , vuốt ngón nhấn và màu âm. Nhạc cụ bộ dây thì có dây mượn (như trong hơi Nam ai , lớp máí Nam) ở Saó có thể mượn ở lỗ nốt khác để có quãng 5